قرن چهاردهم با تلاش برای کشف و ترجمهی متن‌های رومیان توسط فرانسوی‌ها شروع شد. پلینی جوان در کتابش توصیف باغ‌های رومی رساله معماری و چشمه را با شرحی کامل توضیح داد و راهنمای نویسندگان زمان خودش شد. او دانشمندی بود که صدها ترجمه (1455-1397) را از زبان باستانی به لاتین در رم انجام داد.
او تصمیم گرفت شهر را تزیین کرده و آن را تبدیل به سرمایه ارزشمندی در جهان مسیحیت نماید. در سال 1453 شروع به بازسازی آکودگرین کرد این آبشار روم باستان تقریباً ویران شده بود. وظیفه آن در رم باستان رساندن آب آشامیدنی و تمیز از 8 مایلی (13 کیلومتری) به شهر بود. همچنین سفارش ساخت یک چشمه دیواری را داد که هنوز هم پا برجاست. از این رو وجود آبنما در زمان رنسانس قرن 15 تا 17 به چشم می‌خورد.
اصطلاح آب معدنی به آب چشمه‌های باروک معروف بود که در پایتخت قرار داشت. در دوره رنسانس در پایتخت دستور ساخت چشمه‌ای داده شد که در مقابل کلیسای سانتاماریا (1472) در مقابل چشمه‌ای باستانی در رم باستان قرار داشت. طراحی آن بر اساس طرح باستانی انجام شد.
یک مرکز دایره‌ای و یک حوضچه پر از آب که به حوضی سر ریز می‌شد.
در سال 1503 پاپ جولیوس دوم بازسازی یک باغ زیبا را در همان محل شروع کرد این کار توسط Donato Bramant آغاز شد و باغ جدید Cortile نام گرفت.
این باغ یکی از نمونه کار‌های معماری قابل توجهی بود که در کاخ واتیکان ساخته شد. این باغ یا مجموعه معروف پاپ از مجسمه‌های کلاسیک و با چشمه‌های زیبایی تزیین شده بود.
سفیر ونیزی در دیدار از این مکان در سال 1523 نوشته است: در یک طرف باغ یک لابی زیباست که انتهای آن یک چشمه دوست داشتنی قرار دارد و درختان پرتقال دیده می‌شود و بقیه باغ با یک کانال کوچک در مرکز آبیاری می‌شوند.
باغ اصلی در زمان ساخت کتابخانه واتیکان در قرن 16 میلادی به دو بخش تقسیم شد در این حین یک چشمه جدید توسط کارلوفرتنو در قرنطینه دل بلودر ایجاد شد. این چشمه با یک حباب آب از سنگ دایره‌ای به شکل کاسه تزیین شده بود و بر پایه هشت ضلعی در یک حوضه بزرگ قرار داشت.
دومین دوک فلورانس Casimo در سن 17 سالگی در سال 1537 تصمیم به راه‌اندازی یک چشمه گرفت که کار آبرسانی را انجام دهد. با توجه به این که شهر فلورانس آب آشامیدنی خود را تماماً از چاه‌ها و مخازن آب باران دریافت می‌کرد، فشار کافی برای نخستین چشمه شهر وجود داشت.
این چشمه دارای یک مجسمه سنگی سفید بی‌نظیر بود که به نپتون شباهت داشت و توسط مجسمه ساز و معمار ایتالیایی به نام بارتولومر آمتاکی ساخته شد.
این چشمه نه تنها منبع آب شهر بود بلکه تبلیغاتی توام با قدرت و خیر‌خواهی برای حاکمان شهر بود.
این چشمه جدید جزء عناصر مرکزی میدان شهر به حساب می آمد. این چشمه برجسته در محور مرکزی شهر توسط کاسیمو ساخته شد. چشمه دوم در وسط یک مجسمه دایره‌ای از کاسیمو بود که نشان دهنده پیروزی Antarus و برتری بود. این مسئله نشانگر قتل هرکول بود. وجود آبنما به زمانهای خیلی دور بر و برای زیبایی فضا برمی‌گردد که به مروز زمان و با پیشرفت تکنولوژی شاهد انواع آبنمای موزیکال هستیم.
نماد Capricorn که مظهر الهه ناهید که موی سر خود را برید بود، سیاره ونوس نیز در مجسمه برنزی شکل طراحی شده بود. این چشمه نمایانگر اواسط دوران فلورانس می‌باشد.
در مرکز رنسانس چشمه‌ها و تئاترها نشانگر شخصیت‌های باستان رم بود. معروف‌ترین این چشمه‌ها در سال‌های (1550-1572) طراحی شده بود که موسیقی در هنگام ریختن آب تولید می‌کرد. به یک محفظه متصل بود و هوایی به یک سری لوله‌های فلوت مانند وارد می‌شد و به موسیقی تبدیل می‌شد. این امر نشاندهندهی اهمیت آبنما از گذشته بوده که تا به امروز ادامه پیدا کرده است، از این رو برای زیبایی فضا از انواع آبنمای فضای سبز استفاده می‌کردند.
اولین چشمه سبک رنسانس در پاریس توسط تجارین شهر ساخته شد. در مراسم افتتاحیه شاه بر روی دیوار کلیسای مقدس بیکانگان ایستاده بود. این چشمه چندین بار بازسازی شد و در حال حاضر در میدان نزدیک سن هالز قرار دارد و قدیمی‌ترین چشمه در پاریس می‌باشد.
هنری پادشاه فرانسه یک باغ سبک ایتالیایی را در سال (1556-1559) با چشمه‌ای با یک جت آب عمودی برای معشوقه مورد علاقه‌اش دیانا ساخت بعد از مرگ هنری بیوه او کاترین مدیچی دیانا را از جنوب اخراج کرد و چشمه و باغ خود را در آنجا ساخت.
پادشاه هنری چهارم فرانسه با دعوت یک از مهندسین ایتالیایی (توماسو) سهم مهمی در ساخت چشمه فرانسه داشت. توماسو در سال 1600 سلطنت لوییس به یک شهروند فرانسوی تبدیل شد، فرزندان او طراحان چشمه سلطنتی لوییس بودند.
چشمه‌های باروک قرن 17-18: قرن‌های 17 و 19 یک عصر طلایی در ساخت چشمه‌های رم بود. بازسازی آبشارهای ویران شده و ساخت و ساز توسط پاپ‌ها در این زمان آغاز شد.
چشمه‌های جدید بیانگر باروک بود. چشمه‌های رم مانند نقاشی روبن (تاثیرگذارترین هنرمند باروک) نمونه‌هایی از اصول هنر باروک بودند. این هنر رسماً توسط کلیسای کاتولیک علیه اصلاحات پروتستان مورد حمایت قرار گرفت. این چشمه‌ها با چهره‌هایی طراحی و با احساسات حرکات تلفیق شده بود. در این چشمه‌ها عنصر اصلی مجسمه‌سازی بود و از آب برای تزیین و زنده کردن مجسمه‌ها استفاده می‌شد. آن‌ها مانند باغ‌های باروک نمایش بصری از اعتماد به نفس و قدرت بودند.
یکی از اولین چشمه‌های سبک باروک در روم چشمه‌های میدان سنت پیتر بودند که در سال 1614 توسط کارلو مادرنو ساخته شد منبع آن 266 فوت (81 متر) بالاتر از سطح دریا بود. تریتون چشمه‌ای از پیازا باربرینی (1642) شاهکار مجسمه‌سازی باروک می‌باشد. نیمه انسان و نیمه ماهی و دمیدن شاخ او برای آرام کردن آب، در زیر آن یک متن توسط شاعر اوید وجود دارد. باغ رسمی فرانسه توسط پادشاه لوییس در قصر روستای ورسای (1662) ساخته شد.
او از چشمه برای نشان دادن قدرت انسان در برابر طبیعت استفاده کرد. برای نشان دادن عظمت حکومتش در باغ‌های ورسای به جای سقوط آب به حوضچه، نواره و پرتاب به آسمان همراه با رقص آب و موسیقی و آتش بازی را ترکیب کرد و به نمایش گذاشت و یک نمایش بزرگ را در چشمه دیانا به تصویر کشید. این چشمه کار فرزندان توماسو بود. در چشمه مرکزی باغ‌های ورسای آپولو، خدای خورشید، نشان لوییس و فرزندان او و دیانا به نمایش گذاشته شده بودند که توسط آندره لونوتر و مجسمه‌ها توسط گاسپارد و بالتازار (1668-1670) طراحی شده بودند.
لوییس یک ایستگاه پمپاژ عظیم، ماشین مارلی با چهارده چرخ آب و 253 پمپ برای بالا بردن آب 300 پایی از رودخانه سین ساخته بود و حتی تلاش کرده تا رودخانه پور را برای تأمین آب چشمه‌ها هدایت کند. اما تأمین آب به حد کافی نبود.
در روسیه نیز این جریان ادامه داشت. پیتر بزرگ یک سرمایه جدید در سنت پترزبورگ (1703) تاسیس کرد. یک کاخ تابستانی کوچک و باغی در کنار رودخانه نوا ایجاد کرد. باغ‌ها داراری چشمه‌ای از دو هیولای دریایی بودند که از میان اولین چشمه‌های روسیه آب می‌خوردند. پیتر در سال 1717 باغ چشمه‌های لوییس را در فرانسه دید و بعد از بازگشت شروع به ساختن یک باغ وسیع کرد که در مرکز آن آبشار آبی بود. در اوایل قرن 19 لندن و پاریس آبشار‌ها و چشمه‌های جدیدی را برای تأمین آب آشامیدنی تمیز به جمعیت در حال رشد خود ساختند.
ناپلئون بناپارت ساخت اولین کانال‌های آب آشامیدنی به پاریس و پانزده چشمه جدید دیگر را شروع کرد. در اواسط قرن 19 اولین چشمه‌ها در ایالات متحده آمریکا ساخته شد که به اولین آبشارهای آب آشامیدنی از خارج شهر متصل شده بودند.
اولین چشمه در فیلادلفیا ساخته شد. در اواخر قرن 19 چشمه‌های شهرهای بزرگ دیپر برای تأمین آب آشامیدنی استفاده نمی‌شد و تنها یک نوع هنر و دکوراسیون شهری محسوب می‌شد. روند استفاده از آبنما برای زیبایی فضا ادامهدار شد بهگونهای که امروزه طرحهای نوین و زیبایی از انواع آبنمای ریتمیک، کف خشک و … توسط متخصصان طراحی و اجر می‌شود.
چشمه‌های پاریس در قرن 20 دیگر نیاز به عرضه آب آشامیدنی نداشتند و صرفاً تزئینی بودند و از آنجا که آب آن‌ها از رودخانه‌ها بود و نه از آبشارهای شهر آب آن‌ها دیگر نوشیدنی نبود.
از سال 2000 چندین چشمه جدید در پاریس ساخته شد. برجسته‌ترین آن‌ها توسط مجسمه ساز فرانسوی و چینی چن ژن (1955-2000) طراحی شد. کمی قبل از مرگ وی طراحی شده بود و با تلاش همسر و همکارانش به پایان رسید. در آن اژدهایی که از فولاد ضد‌زنگ ساخته شده بود به چشم می‌خورد. این چشمه برجسته را چن ژن در سال 2000 طراحی کرد و توسط همسرش شوم مین در سال 2008 تاسیس شد.
نام آن la Danse de la pontain می‌باشد. این اژدهای غول‌پیکر از میدان شهر شروع می‌شود و تا پیاده‌رو ادامه پیدا می‌کند. پوست اژدها شفاف است که نشانگر جریان آب در آن می‌باشد جریان آب داخل اژدها تحت فشار است و در شب روشن می‌شود. این چشمه از سه بخش تشکیل شده است. بخش اول دم اژدها است که از دیوار شروع می‌شود و در زمین فرو می‌رود. بخش دوم و سوم قوس پشت اژدها است که از پیاده رو خارج می‌شود که این قسمت شفاف است.
چشمه‌های معاصر 2001-2011
تاج چشمه و مجسمه‌سازی تصویری در پارک هزاره شیکاگو را می‌توان نام برد. چشمه‌ای به نام بیت جولیوس پاپ (2005) توسط هنرمند آلمانی طراحی شده است با استفاده از فن‌آوری دیجیتال برای تعریف کلمات با آب استفاده می‌کند. چشمه توسط برنامه آماری اجرا می‌شود که کلمات را به تصاویر تبدیل می‌کند. 320 نازل آب دارد که به شیر‌های الکترومغناطیسی تزریق می‌شود.
تاج چشمه توسط کاتالان‌ها در سال 2004طراحی شده است. چشمه از گرانیت سیاه و سفید ساخته شده است. برج‌ها 50 فوت (15 متر) بلندی دارند. نمایش فیلم‌های دیجیتال روی دیواره‌ها و برج‌ها انجام می‌شود. ساخت و طراحی LED نورانی آن حدود 17 میلیون دلار هزینه داشته است.
امروزه ما شاهد طراحی انواع آبنماها نظیر آبنمای ریتمیک، آبنمای کف خشک، آبنمای خانگی و … هستیم که با جدیدترین تکنولوژی‌ها طراحی شده‌اند که اثری زیبا از ادغام آب، صدا و نور هستند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.